Birol BOZKURT
Para piyasaları son yılların en yoğun zamanlarını yaşıyor. Üzerindeki baskının kalkmasıyla hızla yükselmeye başlayan dolar/TL, bankalararası piyasada bir önceki kapanışa göre yüzde 7,32 artışla 23,18 liraya ulaşarak rekor kırdı. Dün güne 21.61 seviyelerinde başlayan dolar/TL’deki 1 aylık artış yılbaşından bu yana yüzde 18 ve yüzde 23’ü geçti. Doların yanı sıra Euro ve Sterlin de Türk Lirası karşısında yükselişini hızlandırdı ve tarihi seviyelere ulaştı.
Kamu bankaları aracılığıyla dolar satışına getirilen kısıtlamaların bir ölçüde kaldırıldığını söyleyen ekonomistler, bankalar ortasındaki alım satım spreadlerinin azalmaya başladığına işaret ederken, Döviz Korumalı Mevduat (KKM) hesapları 125 milyar dolara ulaşanlar erimeye başlayacak.
Dövizdeki hareket neyi gösteriyor?
TL’nin dolar karşısında yüzde 7’lik değer kaybını ve döviz piyasasındaki hareketliliği değerlendiren döviz tüccarları, bu hareketleri halkın kararlı olduğu bir yapıdan daha serbest bir piyasaya geçişin güçlü bir sinyali olarak değerlendiriyor. Bahsi konuştuğumuz ekonomistler dolar/TL’nin 25 seviyesinde istikrara kavuşacağını söylüyor.
Ekonomistler dövizdeki yükselişi şöyle değerlendirdi; “Mevduat faiz oranları özel bankalarda yüzde 45, kamu bankalarında yüzde 60’lara ulaştı.
Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yüzde 25’e kadar yükselttiği senaryo, dolaylı olarak dolara olan talebi bitirme planıdır.” Dolar/TL’de son 5 yılın rekoru günlük %15 artışla kaydedilirken, bugünkü artış son 1,5 yılın en büyük artışı oldu.
Döviz kurlarının dalgalı seyri hayatımızın her alanını etkilediği için vatandaşların en çok takip ettiği konuların başında geliyor. Buna göre bugün yaşanan sert yükselişin ardından dolar/TL’nin geçmiş dönemlerdeki performansı merak ediliyor.
10.08.2018: Papaz Brunson krizi
2018 yazında “Priest Brunson” kriziyle büyük satışların yaşandığı gün, TL için son 5 yılın en kötü günü olarak tarihe geçti. Döviz kuru yüzde 15,67 artarak günü 6,42’den kapattı.
23.11.2021: Faiz indirimleri
Faiz indirimleri nedeniyle TL’de sert satışların görüldüğü 2021 yılının son döneminin en kötü günü olarak kayıtlara geçti. Dolar, TL karşısında yüzde 12’den fazla değer kazandı ve 12.81 seviyesini gördü.
27.12.2021: BCM’den sonraki ilk saldırı
Döviz kuru yüzde 9,69 artışla 10,50’den başlayıp günü 11,68’de tamamladı.
29.12.2021 : KKM etkisi devam etti
Dolar kuru yüzde 7.07 arttı. Güne 11,79’da başlayan döviz kuru, 12,63’te kapatarak 12,69’u zirve olarak gördü.
07.06.2023: 1,5 yılın en kötü günü
Dolar/TL bir önceki kapanışına göre yüzde 7,40’ın üzerinde artarak 23,20 seviyesini görerek rekor kırdı.
İstanbul Portföy Strateji Yöneticisi Güzem Yılmaz Ertem: 25 USD/TL seviyesinde dengelenecek
TCMB ve Kamu Bankalarının müdahalesiyle döviz kurunda uzun süredir devam eden yatay seyir, seçim öncesi rezervlerin negatif olması ve sermaye kontrol paniklerinin artması nedeniyle döviz talebinin artmasına neden oldu. Yıl boyunca 19’lar civarında dalgalanan Dolar/TL paritesi, geçtiğimiz ay 20’nin üzerine çıktı.
Bakan Şimşek’ten Ortodoks siyasete dönüş ile faiz oranlarının artması bekleniyor. Bankalara verilen döviz alım limiti devam etse de yurt dışından döviz talebinin artması ve kamu müdahalesinin yumuşaması kurdaki yükselişin devam etmesine neden olabilir.
Buradaki temel varsayım; reel döviz kuru ve enflasyon dikkate alındığında, aslında döviz kurunun gerçeğe uygun değerine yükseldiği yönündedir. İhracatçı firmalar başta olmak üzere borsada uzun vadeli döviz pozisyonu olan firmaların da bundan faydalanacağını öngörüyoruz. Döviz kurundaki yükseliş izin verse de Dolar/TL’nin 25 seviyelerinde istikrar kazanabileceğini düşünüyoruz.
Japon ev kadınları Doların Fitilini ateşledi mi?
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Şirin Sarı:
TL’de Çarşamba gecesi başlayan değer kaybı gün boyu devam etti. Asya seansında Japon Yeni – Türk lirası ortasında işlem hacmindeki olağandışı artış akıllara Japon konut hanımlarının ‘carry trade’ süreçlerini getirdi.
2000’li yıllardan beri Japonya’da sıfır maliyetli kredi kullanan yatırımcılar, yüksek faizli ülkelerin tahvillerini almakta ve ülke faizlerinin ortasındaki farktan kar etmektedirler. Türk tahvil piyasası bu yıllardan itibaren popüler Japon piyasalarından biri olmuştur. Sadece tahvil piyasasında değil, borsada da oyuncu olabilirler.
TL hareketine dönecek olursak, Çarşamba gecesi Asya seansında Türkiye’deki kapalı piyasalar nedeniyle işlem hacimleri oldukça düşük. Yani piyasa sığ. Alışılmadık işlem hacminin varlığı, fiyatlarda büyük değişikliklere neden olabilir. TL’nin düşmesi, israfı kesen siparişlerin varlığı ve bu siparişlerin işlemesi ile birlikte para kaybı hızla büyüyebilir. İşte Türk lirasının paha biçilmez kaybında, Japon ikametgahlı kadınların emirleri düğmeye basmış olabilir.
Gram altında yeni tarihi zirve
Gram altın, geçtiğimiz hafta Cuma günü başladığı ve her gün yenilediği rekor serisine Çarşamba günü devam etti. Spot altın, yatırımcıların Fed’in bir sonraki faiz kararına ilişkin işaretler aramasıyla ikinci gününde yatay seyretti. Dolar/TL kurundaki yeni zirve ile gram altında 1.464 TL ile rekor kırıldı.
Yabancı sormaya başladı.
Uluslararası yatırımcılara aracılık eden büyük kurumların ekonomistleri ise Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olmasının ardından yurt dışından fonlardan gelen görüşme ve bilgi taleplerinin arttığını söyledi.
